Narzynka Whitwortha – rodzaje i wielkości

sklep internetowy z narzynkami whitwortha

Narzynka Whitwortha to narzędzie wieloostrzowe o kształcie okrągłym przeznaczone do nacinania gwintów zewnętrznych o zarysie 55 stopni typu Whitworth.

Zasada pracy narzynką polega na nakręcaniu jej na wałek zgodnie z ruchem wskazówek zegara jeśli jest to gwint prawy RH (right handed) lub przeciwnie do ruchy wskazówek zegara jeśli jest to gwint lewo skrętny LH (left handed ).

Budowa narzynek Whitwowrtha

Obecnie produkowane narzynka to narzynka okrągła. Posiadają one 4 otwory mocujące na obwodzie oraz 1 nacięcie. Otwory umieszczone są na obwodzie narzynek co 45º.

Najważniejszymi wymiarami narzynek jest ich średnica D oraz grubość E. W przypadku wstępnego zużycia narzynek gdy już nie trzyma ona wymiar możliwe jest jej przecięcie w miejscu nacięcia. Przecięcie narzynek na obwodzie umożliwi „ściśnięcie” śrubami mocującymi obwodu co zmniejszy odległość między ostrzami oraz umożliwi dłuższą pracę przy zachowaniu prawidłowej tolerancji.

Standardowo narzynki ze stali szybkotnącej wykonywane są z nakrojem 1,75*P, co oznacza np. dla narzynek BSF 3/8″-20 która ma skok w milimetrach P=1,27 mm*1,75=2,2 mm – po tym odcinku mierząc od czoła narzynek rozpocznie się pełny gwint. Jest to dość krótki nakrój ale i narzynka HSS jest dedykowana dla materiałów nie przekraczających wytrzymałości na rozciąganie Rm=800 MPa oraz twardości 35 HRC. Narzynka Inox – do stali nierdzewnej wykonywana jest z  dłuższym nakrojem 2,25*P ale i materiał wykonania jest inny bo to stal szybkotnąca HSSE z dodatkiem 5% kobaltu co zwiększa wytrzymałość narzynek i umożliwia nacinanie gwintów w trudniejszych warunkach skrawania.

Rodzaje gwintów Whitwortha

Gwint Whitworth jest to brytyjski gwint, który opisuje norma B.S. 84:2007. Występuję w dwóch wariantach:

1. BSW (British standard coarse thread) 

Gwint BSW jest to gwint calowy cylindryczny zwykły. Jest to gwint posiadający stosunkowo duży skok gwintu. Wykorzystuje się go w przemyśle kolejowym, motoryzacyjnym oraz maszynowym w elementach maszyn mniej dokładnych, większych gabarytowo. Gwint ten występuję w wymiarach od 1/16″ do 6″.

Przykład oznaczenia gwintu: BSW 5/8″-11 – Co oznacza, że jest to gwint o wielkości 5/8″ ( ok.15,8 mm) ze skokiem gwintu 11 zwoi na długości 1″ cala ( czyli 11 zwoi na długości 25,4 mm – w metrycznych jednostkach skok to P=2,31 mm)

2. BSF (British standard fine thread series)

Gwint BSF jest to gwint calowo cylindryczny drobnozwojny. Gwint ten posiada drobną podziałkę dzięki czemu możliwe jest stosowanie w urządzeniach o mniejszych wymiarach a także rurach cienkościennych gdzie gwint nie może być zbyt głęboki. Gwint BSF występuję w wymiarach od 3/16″ do 4.1/4″.

Przykładowe oznaczenie gwintu: BSF 3/8″-20 – Oznacza, że jest to gwint o wielkości 3/8″ (ok. 9,5 mm) ze skokiem gwintu 20  zwoi na długości 1″ cala ( czyli 20 zwoi na długości 25,4 mm – w metrycznych jednostkach skok to P=1,27 mm)

Tabela wymiarów narzynek Whitwortha BSW i BSF