Gwinty są częścią łączącą elementy maszyn, można je uzyskiwać na kilka sposobów, poprzez: toczenie, frezowanie gwintowanie oraz wygniatanie. W tym artykule postaram się przybliżyć rodzaje płytek do toczenia gwintów jakie występują w przemyśle i czym się od siebie różnią.
Rodzaje gwintów występujące w płytkach do toczenia gwintów
Płytki do toczenia gwintów można podzielić przede wszystkim na rodzaj nacinanego gwintu:
- gwinty metryczne DIN-13 – są to najbardziej popularne gwinty w Europie oraz w świecie. Gwint ten mierzony jest w jednostkach [mm] a jego kąt wierzchołkowy to 60 stopni.
- gwinty calowe rurowe G DIN-228 – jest rodzaj gwintu stosowany głównie w połączeniach rurowych, które mają do czynienia z cieczami najczęściej wodą, kąt zarysu gwintu to 55 stopni.
- gwinty zunifikowane UN – gwintu te są bardzo popularnymi gwintami stosowanymi zarówno w przemyśle jak i w codziennym życiu ( takim przedmiotem codziennego użytku w którym spotkamy gwint UN to kosiarka ). Jest to gwint amerykański calowy objęty 3 tolerancjami gwintu wewnętrznego oraz 3 gwintu zewnętrznego. Kąt wierzchołkowy tego gwintu 60 stopni.
- gwinty Whitwortha BSW, BSF – są to gwinty angielskie, rzadziej stosowane od powyższych. Kąt wierzchołkowy to 55 stopni.
- gwint trapezowy DIN 103 – jest to rodzaj gwintu pracującego ma zadanie przenoszenie siły ( np. podnośniki samochodowe ) . Gwint ten ma kształt trapezu symetrycznego tzn. że z obu stron jest taki sam. Mierzony jest w jednostkach miar metrycznych [mm]
Różnicę pomiędzy płytkami z pełnym profilem gwintu a częściowym
Płytki do gwintów są zazwyczaj 3 ostrzowe oraz budowę przybliżoną do trójkąta.
Płytki do gwintów występują w 2 rodzajach pod względem budowy:
| Z pełnym profilem gwintu | Z częściowym profilu gwintu |
 |
 |
Płytki do gwintów z pełnym profilem gwintu, to takie płytki, które są dedykowane pod konkretny skok gwintu np. o skoku P=1 mm. Są one lepszym rozwiązaniem w stosunku do płytek z częściowym zarysem gwintu ponieważ gwintują lepiej dnu bruzdy gwintu, poprawną wysokość bruzdy i wierzchołka.
Nazewnictwo tych płytek składa się z kilku części, np. 16 ER 1,5 ISO BMA – oznacza to, że płytka ma długość boku 16 mm, E – płytka zewnętrzna, R – prawy gwint, 1,5- skok 1,5 mm, ISO – zarys gwintu, BMA – jest to gatunek węglika spiekanego, każdy producent posiada swoje indywidualne oznaczenia oraz gatunki węglika spiekanego.
Płytki do toczenia gwintów z niepełnym profilem, są rozwiązaniem bardzo uniwersalnym i korzystnym gdy toczymy niewielką ilość gwintów a także bardzo wiele rodzai. Pozwalają one na toczenie gwintów w zakresach skoków określonym przez producenta ale zwykle jest to przedział dla płytek o wielkości 16 mm P=0,5÷3,0 mm a dla płytek o wielkości 22 mm to będzie P=3,5÷5 mm
Nazewnictwo płytek: 16 ER AG60 BMA – wszystkie oznaczenia są analogiczne jak powyżej, a AG60 – oznacza, że płytka posiada zarys gwintu uniwersalny w zakresie od 0,5÷3,0 mm z kątem wierzchołkowym 60 stopni.
W czym mocujemy płytki do gwintów
Narzędzia takie jak płytki do toczenia gwintów montujemy w nożach tokarskich składanych przeznaczonych do tego rodzaju płytek. Posiadają one oznaczenie PER, SER, PIR, PIL itd. więc łatwo jest odróżnić od pozostałych noży.
| Noże tokarskie składane do gwintów zewnętrznych | Noże tokarskie składane do gwintów wewnętrznych |
 |
 |
Zarówno jak w przypadku płytek tutaj również dobieramy noże w zależności jaki gwint będziemy nacinać czy jest on zewnętrzny, wewnętrzny prawy czy też lewy.
Dobrym rozwiązaniem jest w przypadku jak już posiadamy nóż o określonym kształcie a chcielibyśmy toczyć inny gwint np. lew a nóż mamy prawy, to wtedy możemy użyć płytki podporowej o innym kącie co pozwoli nam na zmianę rodzaju toczonego gwintu.
Producenci płytek do toczenia gwintów
W Polsce nie posiadamy producenta płytek skrawających do gwintów, natomiast dystrybutorem takich płytek jest nasz polski producent narzędzi do gwintów Fanar z Ciechanowa. Producent Fanar jest dystrybutorem płytek izraelskiej firmy Carmex, która specjalizuje się w produkcji narzędzi z węglika spiekanego do gwintów od toczenia gwintów przez frezy do gwintów, noże tokarskie widiowe.
Drugim bardzo znanym producentem narzędzi do gwintów z węglika spiekanego jest firma niemiecka Vargus. Narzędzia obu tych producentów są kompatybilne ze sobą i można je stosować zamiennie.
